TỔNG QUAN VỀ KỸ THUẬT CHỤP CỘNG HƯỞNG TỪ MẠCH MÁU MRA-MAGNETIC RESONANT ANGIOGRAPHY

MRA là một bộ các kỹ thuật hình ảnh mạch máu dùng cộng hưởng từ có khả năng hiện hình tuần hoàn trong và ngoài sọ.Trong bệnh cảnh đột quỵ cấp, các kỹ thuật này hữu ích trong việc xác định căn nguyên đột quỵ và đánh giá động học dòng chảy trong mạch máu.Cụ thể chúng được dùng để đánh giá độ nặng của hẹp hoặc tắc động mạch cũng như dòng máu bàng hệ. Một protocol đột quỵ đặc trưng bao gồm MRA TOF 2D và/hoặc 3D và MRA có tiêm thuốc khảo sát vùng cổ và MRA TOF 3D khảo sát đa giác Willis.Để khảo sát bóc tách động mạch, dùng thêm một chuỗi MRI T1W cắt ngang bão hòa mỡ(fatsaturated) trước tiêm gadolinium cho vùng cổ

I/GIỚI THIỆU CHUNG:
- MRA là một bộ các kỹ thuật hình ảnh mạch máu dùng cộng hưởng từ có khả năng hiện hình tuần hoàn trong và ngoài sọ.Trong bệnh cảnh đột quỵ cấp, các kỹ thuật này hữu ích trong việc xác định căn nguyên đột quỵ và đánh giá động học dòng chảy trong mạch máu.Cụ thể chúng được dùng để đánh giá độ nặng của hẹp hoặc tắc động mạch cũng như dòng máu bàng hệ. Một protocol đột quỵ đặc trưng bao gồm MRA TOF 2D và/hoặc 3D và MRA có tiêm thuốc khảo sát vùng cổ và MRA TOF 3D khảo sát đa giác Willis.Để khảo sát bóc tách động mạch, dùng thêm một chuỗi MRI T1W cắt ngang bão hòa mỡ(fatsaturated) trước tiêm gadolinium cho vùng cổ.

II/NGUYÊN LÝ CƠ BẢN:

1/ MRA KHÔNG TIÊM THUỐC CẢN QUANG:

- Kỹ thuật chụp MRA không tiêm thuốc được thu nhận bằng kỹ thuật tương phản pha PC-Phase Contrast,hoặc bằng kỹ thuật thời gian bay TOF-Time Of Flight.Cả 2 phương pháp có thể tái tạo hình ảnh dưới dạng 2D hoặc 3D.

A/KỸ THUẬT MRA TOF:

- MRA TOF là chuỗi xung gradient echo hiện hình dòng chảy mạch máu bằng cách áp một xung RF(radio frequency) lặp đi lặp lại trên mỗi thể tích mô, theo sau gradient echo khử pha và tái lập pha. Các mô tĩnh bị bão hòa do tác động của các xung RF lặp đi lặp lại, do đó có tín hiệu tương đối thấp. Ngược lại, máu chảy trong lòng mạch có tín hiệu tăng hơn do nó liên tục mang đến các spins chưa bão hòa vào thể tích khảo sát.

- Độ tương phản của mạch máu hay sự tăng tín hiệu liên quan đến dòng chảy tỉ lệ với tốc độ dòng chảy.Tín hiệu từ máu tĩnh mạch được giảm thiểu bằng cách cài đặt ngưỡng bão hòa ở trên mức thể tích khảo sát.

- MRA TOF 3D điển hình được thực hiện ở vùng đầu, với một góc lật nhỏ hơn 200. Một thể tích mô bao trùm vùng nền sọ của đa giác Willis và sau đó được chia thành các lớp cắt dày 1mm bằng cách dùng một bước mã hóa pha cộng thêm.Trong khi góc lật nhỏ hơn làm giảm ảnh giả do bão hòa thì bất kỳ phần máu lưu thông nào nằm trong thể tích khảo sát đủ dài có thể mất đi tín hiệu do tiếp xúc với nhiều xung RF.Sự mất tín hiệu này thường thấy ở phần xa của đa giác Willis.Góc lật nhỏ cũng làm giảm độ bão hòa của mô nền.Thường người ta dùng một góc lật dốc lên để giảm thiểu tối đa hiệu ứng bão hòa của mạch máu trong khi tối đa hóa việc xóa tín hiệu nền.Người ta cũng dùng thêm kỹ thuật chuyển từ trường hóa trong MRA TOF 3D để giảm thêm tín hiệu nền so với TOF 2D, kỹ thuật TOF 3D có độ phân giải không gian tốt hơn, tỉ lệ tín hiệu trên tiếng ồn tốt hơn và ít khử pha trong voxel hơn, nhưng nó bị giới hạn nhiều hơn bởi xảo ảnh bão hòa mạch máu và do đó chỉ có thể khảo sát được một thể tích nhỏ.Một kỹ thuật lai giữa TOF 2D và 3D là MOSTA (multiple overlapping thin slab acquisition – Chụp đa lớp cắt mỏng chồng lấn) khảo sát các thể tích 3D mỏng chồng lấn nhau. Phần cuối của thể tích 3D có xảo ảnh do bão hòa nên được bỏ đi trong khi phần trung tâm được tập hợp lại thành một hình MRA duy nhất. MOSTA có độ phân giải không gian cao hơn TOF 2D trong khi khảo sát được một vùng lớn hơn so với TOF 3D, vì nó ít chịu ảnh hưởng nhiễu bão hòa.
- MRA TOF, đặc biệt là TOF 2D, cũng rất nhạy với mất tín hiệu do dòng xoáy. Điều này gây phân tán pha do đó gradient echo tái pha không đủ khả năng tạo ra tín hiệu phản hồi mạnh.Ảnh giả này có thể thấy ở các điểm chia đôi mạch máu, hoặc ở đoạn sau chỗ hẹp và có thể dẫn tới đánh giá quá mức độ hẹp và độ dài đoạn hẹp.

MRA vùng cổ bình thường. Hình MIP TOF 2D của vùng cổ (a) có nhiễu mất tín hiệu ở đoạn cua ngang của động mạch đốt sống trái (mũi tên). Vùng này có dòng chảy bình thường trên hình MIP của MRA có thuốc tương phản
(ceMRA)(b). Hình ceMRA cũng thể hiện tốt gốc các động mạch vùng cổ.

Hình MRA TOF 2D dùng để khảo sát vị trí các sợi thần kinh,cũng như dùng trong chuẩn đoán sự khiếm khuyết các sợi này.

Hình MRA TOF 3D sọ não bình thường: Các hình MIP nhìn thẳng và nghiêng cho thấy các mạch máu bình thường, với giảm độ tăng tín hiệu do dòng chảy ở đoạn xa động mạch não trước(a)và động mạch não giữa (b)

Hình MRA -TOF 3D axial MIP thấy dãn động mạch não giữa nuôi bên trái (mũi tên mỏng) và tĩnh mạch dẫn lưu (mũi tên dày).
Hẹp động mạch cảnh trong. (a) MRA TOF thấy một đoạn mất tín hiệu ở đoạn gần động mạch cảnh trong. (b) Đoạn mất tín hiệu khu trú này thật ra không dài như vậy trên hình MRA có thuốc. (c) HìnhCTA cho thấy đây là chỗ hẹp nặng, chưa tắc

- MRA TOF có thể có ảnh giả do ức chế nền kém. Tín hiệu từ các mô tĩnh về mặt lý thuyết sẽ được xóa bằng các xung RF lặp đi lặp lại, nhưng các chất có T1 ngắn, như mỡ hoặc methemoglobin trong khối máu tụ, thường không bị bão hòa hoàn toàn. Hậu quả là các chất này thể hiện tín hiệu cao trên MRA TOF và có thể nhìn giống các vùng có dòng chảy hoặc làm che mờ các mạch máu.Hiện tượng nhiễu này đôi khi có thể khắc phục bằng cách cắt đoạn ra những vùng tín hiệu cao, và tín hiệu cao của mỡ có thể được làm giảm bằng các đặt thời gian dội (TE) về 2,3 đến 6,9 ms, nhằm đưa mỡ và nước ra khỏi pha khảo sát.

Nhiễu trên MRA TOF: (a) máu (methemoglobin) ở bể trước cầu não có tín hiệu cao trên
TOF vì tín hiệu của các chất có T1 ngắn không bị ức chế đủ. (b) trên hình MIP, vùng tín hiệu cao
này làm che mở phần động mạch thân nền và động mạch tiểu não sau dưới.
(Còn nữa)

(nguồn thietbiysinh.com.vn)